تره خيل
تره خيل تره خيل په اصل کې غلجي پښتا نه او د احمد زيوقبيلې پورې تړلی ښا خ د ی چې د کابل ولينت د د د ه سنبز ولسوالۍ په تره خيلو کې، د لغمان وليت د تبۍ کو نج او تره خيلو په سيمو او يو شمير هم په کو هد امن کې ميشننته د ي۔ د د ه سبز ولسوالي چې د کابل په شمال ختيز اته کيلو مترۍ کې پر ته د ه د خلکو مجموعي شمير يننې (١۔۔١٣٦ تنه د ی چې په سلو کې ٧ خلک يې پښتا نه او زيا تره تره خيل د ي ۔ ۔ ۔ د د ه سبز ولسوالي د شکر د رې، مير بچه کوټ، کلکا نو او د قره باغ سره ګډه پو له لري د د ه سبز ولسوالي ۔ مرکز د تره خيلو په پل سنګي کې مو قعيت لري د د ه سبز ولسوالي د ل ند نيوکليو او با نډو نه جوړه شوې د ه : تره 51 د پښتنو ټولنيز-اقتصاد ي جوړښت، د پښتو څيړنو بين المللي مرکز، د افغانستان د علومو اکا ډمي، ١٣٦۔ کال 52 پير معظم شاه، تواريخ حا فظ رحمت خاني، پيښور، پښتو اکيډ يمي، ١٩٧١ کال 53 تذکرت ال برار والشرار، د اخوند د ر ويزه تاليف، اد اره اشاعت سر حد ، پيښور، ١٩٦۔ کال 54 تا ريخ حيات افغا ني پښتو ژباړه، د محمد حيات خان تاليف، د پيښور چاپ، ٢٣٤ مخ 55 پښتني قبيلي، د کتور لطيف ياد ، د پيښور چاپ ٧٧-٧٦ -٧٥او ٧٨ مخونه پښتانه قبيلې وپېژنئ ۞ ۞ خېبر ويب پاڼه khyber.org ۞ ډاکټر لطيف ياد ۞ 90 ۞ خيل، د ه يحيي، بختياران، خواجه چا شت، د پا ی منار پا چا صا حب، خاص د ه سبز، اب د ره، قلعه شاه محمد ، کټه خيننل، ۔ نوار، سورخي، ابد ره بال، جارو اود ه سبز بال په افغانستان با ند ې د رو سانو د ينر غنل پنه د وران کنې د د غنې ولسوالۍ زيا تره خلک اوله هغې جملې نه تر ه خيل له خپلې سيمي نه مها جرت ته اړ شول او پيښور ته وليږ د يد ل او ۔ زياتره يې د اکوړې او زا خيلو په کيمپو نو کې او سيد ل د اسي ويل کيږي چې د تپل شوې جګړې په تر څ کې د د و ی په سلو کې ٨ کورونه ويجاړ او د کر نې ځمکې يې شاړې شوې ۔ ۔ ۔ تره خيل زيا تره د کر کيلي اوباغو نو په چا رو بو خت د ي د کر نې محصو لت يې غنم، جوار، خټکي او هند ۔ وانې د ي د و ی په خپلو بڼو نو کې د توت، زرد الو، انګوراو باد امو ونې لري، خو د پنبه ګل په نننامه د تنناکونو نننا ۔ روغي د د و ی د انګورو حا صلتو ته ډيرتا وان رسوي په پخوا وختو نو کې د د و ی ځمکې د کابل د سننيند او هننم د کاريزونو په ذريعه خړوبيد لې، خو د د يرش کلن تباه کوونکې جګړې په تر څ کې د د و ی د اوبو لګننو لننو سيسننتم بيخي ويجاړ شو، په تيره بيا پر له پسي وچکا ليو د د و ی کرنې او ونو بو ټو ته ډير زيات ز يا نو نه واړول اواوس د ژورو څا ه ګا نو په ذريعه خپل د کر کيلې چارې پر مخ بيا يي، خو اوس يې هم ډيرې ځمکې د اوبو د نشتوالي له کبلننه شاړې پر تې د ي حيوانات يې پسونه، وزې او غواګانې د ي ۔ ۔ تره خيل زيا تره د کر کيلي اوبا غد ارۍ په چارو بو خت د ي، خو لږ شمير يې د بيل بيلو کارونو د تر سننره ۔ کو لو له پاره کا بل ته ځي د د ه سبز ولسولي په عمو مي ډول او په تيره بيا د تره خيلو سيمه په ځا نګړي تو ګه کننوم رو غتون نلري، خو يوازې د وه رو غتيا يي کلينيکونه لري چې د ډاکټرانو او نر سا نو مجمو عي شمير يې ٨ تنو تنه ۔ ر سيږي چې د د و ی د سيمې له پاره کفا يت نه کوي د د ه سبز ولسوالي په مجمو عي تو ګه ٢ ليسې او د ګننو تننو پننه شمير لو مړ ني ښوونځي لري۔ ۔ تره خيل غير تي، ميلمه پا لو نکي، نرم مزاجه او د ښو اخلقو او کړو وړو څښتنان د ي د روسي ير غلګرو په ۔ وړاند ې ښه په ميړانه جنګيد لي او خپل هيواد نی رسالت يې تر سره کړ ی د ی د و ی د علم او ښوونې او روزنې لننه چارو سره هم ځانګړې مينه لري د د و ی قو مي مشران او سپن ږيري هم ډير د رانه خلک د ي ۔ ۔ د تره خيلوخلک د سپورټ سره هم ځا نګړې مينه لري لکه غيږه نيونه، تيږه اچول اوپه ځا نګړي تو ګه تننوره وهل يا شمشير بازي پکې زيات رواج لري چې د لوبي په وخت کې د مخصو صو ډالو نو نه پکې کار اخلني او پنه د ې کار کې خورا مهارت لري۔ په او سني وخت کې ل ند يني بهر نۍ مو سسي د ه سبز ولسوالۍ د بيا ود انولو په چارو کې مر سته کوي: UNOPS .1- د د ه سبز د د ه يحي د ليسې او د سړ کو نو د جوړو لو په برخه کې مر سته کوي۔ پښتانه قبيلې وپېژنئ ۞ ۞ خېبر ويب پاڼه khyber.org ۞ ډاکټر لطيف ياد ۞ 91 ۞ KOHINOOR .2- چې د کا ريزو نو په برخه کې مر سته کوي۔ CARE .3-چې د روغتيايي چارو او پو هنې په برخه کې مر سته کوي۔ UNICEF .4-د پوهني او ښوونې او روزنې په برخه کې۔ DACAAR .5- د اوبو او پاکوالي په برخه کې۔ IAM .6-د خوړو او روغتيا په برخه کې۔ SCA .7- د روغتيا او ټولنيزې سو کالۍ په برخه کې۔ WFP .8- د خوړو په برخه کې۔ PAYANA .9- د تره خيلو د ښوونځي په برخه کې۔ ARKAR .10- د کاريزو نو په برخه کې۔ ICRC .11-د پا يپونو په برخه کې۔ په د ې ورو ستيو وختو نو کې د افغانستان د بيا رغا ونې وزارت پتييلې د ه چې په د ه سبز کې به يو ښار ګو ټی چې د ښار جوړولو په نړ يوالو معيارونو سره به برابر او د ٢۔ زره تنو له پاره به کورونه ولري جوړ کړي چې د ا په خپل ذات کې د د ه سبز د ولسوالۍ په غوړيد و اد پر مختګ کې ستر رول لو بول ی شي۔ پښتانه قبيلې وپېژنئ ۞ ۞ خېبر ويب پاڼه khyber.org ۞ ډاکټر لطيف ياد